Dierenlevens en CO₂-impact: Hoe VegaVriend Jouw Bijdrage Meetbaar Maakt

Bij VegaVriend streven we naar een betere wereld. Daarom vermelden we bij al onze producten hoeveel dierenlevens je bespaart en hoeveel CO₂-uitstoot je voorkomt door bij ons te kopen. Deze berekeningen zijn gebaseerd op onderzoek van Andrew Knight, gepubliceerd in de studie “The relative benefits for environmental sustainability of vegan diets for dogs, cats and people“. In deze tekst leggen we uit hoe deze getallen worden berekend.

Dierenlevens Bespaard: Dit getal geeft aan hoeveel dierenlevens worden bespaard door te kiezen voor onze producten in plaats van vergelijkbare dierlijke producten.

CO₂-Besparing: Deze waarde toont hoeveel kilogram CO₂-equivalenten (CO₂-eq.) wordt bespaard door jouw aankoop. CO₂-equivalenten omvatten niet alleen koolstofdioxide (CO₂), maar ook andere broeikasgassen, zoals methaan en lachgas. Door deze gassen om te rekenen naar CO₂-eq. kunnen we hun gezamenlijke impact op klimaatverandering begrijpelijker maken.Bijvoorbeeld, door CO₂-equivalenten te gebruiken, wordt duidelijk dat een plantaardig dieet aanzienlijk minder broeikasgassen uitstoot dan een dieet met vlees. Zo heeft bijvoorbeeld 1 kg methaan dezelfde impact als 25 kg CO₂.

De berekeningen zijn specifiek gemaakt voor voeding en snacks. Voor producten zoals speeltjes, kattenbakvulling en verzorgingsproducten is geen besparing op dierenlevens of CO₂-uitstoot van toepassing, omdat deze producten doorgaans geen dierlijke ingrediënten bevatten.

Veel van deze producten zijn echter ontworpen met duurzaamheid in gedachten. Dit houdt in dat er wordt gelet op het gebruik van gerecyclede materialen, minimalisatie van plastic, en efficiënte productieprocessen die minder energie en water verbruiken. Deze aanpak maakt de producten duurzamer dan vergelijkbare opties, hoewel dit niet voortkomt uit het vervangen van dierlijke ingrediënten door plantaardige, maar door bewuste keuzes in materiaalgebruik en productie.

De berekening van dierenlevens is gebaseerd op het aantal calorieën (kcal) in het product, omdat calorieën een directe maatstaf zijn voor de energiebehoefte van huisdieren. Dit maakt een eerlijke vergelijking mogelijk, omdat de energie-inhoud bepalend is voor de hoeveelheid voedsel die nodig is.

Een klein stukje vlees bevat vaak meer calorieën dan een groot volume plantaardig voedsel. Door met calorieën te rekenen, kunnen we eerlijk vergelijken hoeveel dieren nodig zijn om aan de energiebehoefte van huisdieren te voldoen.

Er worden aanzienlijk meer vissen gedood dan landdieren. In de studie van Knight (2023) worden schattingen van deze aantallen gegeven. Van de vissen die worden gebruikt in diervoeding gaat ongeveer 15% naar hondenvoer en 85% naar kattenvoer. Het grootste deel van de gedode vissen wordt echter geconsumeerd door mensen. Volgens Knight wordt geschat dat slechts 1% van de gedode vissen wordt verwerkt in voer voor honden en katten, terwijl de overige 99% door mensen wordt geconsumeerd. De onderstaande tabel combineert de eerste twee kolommen uit het onderzoek van Knight met aanvullende berekeningen voor de andere kolommen.

De volgende stap is om te berekenen hoeveel dieren gemiddeld door een hond of kat worden gegeten, zowel per jaar als per dag. Ter illustratie is hieronder een voorbeeld opgenomen, waarmee inzicht wordt geboden in de aantallen dierenlevens die voor diëten nodig zijn.

Voorbeeld: In Amerika worden jaarlijks 131.639.000 varkens gedood. 17,7% van het vlees wordt door honden geconsumeerd, wat neerkomt op 23.333.923 varkens per jaar. Er zijn in Amerika 86,3 miljoen honden. Gemiddeld eet elke hond dus 23.333.923 / 86.300.000 = 0,27 varken per jaar.

Omdat ook de gemiddelde dagelijkse caloriebehoefte bekend is (1.351 kcal voor een hond en 222 kcal voor een kat), kan worden berekend hoeveel dieren per jaar worden geconsumeerd. Dit is samengevat in onderstaande tabel.

Dagelijkse consumptie per kcal:

• Honden: 0,0000461 dier per kcal.
• Katten: 0,0003061 dier per kcal.

Aantal Dieren per Product:

Met de bovenstaande berekende waarden kan voor elk product worden bepaald hoeveel dierenlevens worden bespaard. Hieronder staat een voorbeeldberekening voor een zak hondenvoer van 10 kg, waarvan de brokjes een energie-inhoud hebben van 350 kcal per 100 gram.

De berekening is gebaseerd op de hoeveelheid CO₂-equivalenten (CO₂-eq) die worden bespaard door te kiezen voor plantaardige in plaats van dierlijke ingrediënten. Dit verschil wordt berekend door de gemiddelde hoeveelheid CO₂-eq te vergelijken die nodig is voor de productie van dierlijke ingrediënten versus plantaardige ingrediënten.

Het gewicht van voedsel geeft direct inzicht in de grondstoffen, energie en transport die nodig zijn voor de productie. Dit maakt het een praktische maatstaf om de milieu-impact van verschillende producten te berekenen. In het onderzoek van Knight is de CO₂-uitstoot berekend per kilogram product, omdat dit aansluit bij de gebruikte datasets. Deze datasets rapporteren de impact van voedsel standaard per kilogram, wat zorgt voor een betrouwbare en consistente vergelijking.

Met deze methode wordt niet de specifieke impact van een enkel product berekend, maar juist het verschil in impact tussen volledig plantaardige producten en een gemiddelde variant met dierlijke ingrediënten. Dit maakt het mogelijk om op een heldere en eerlijke manier aan te tonen hoe plantaardige producten minder belastend zijn voor het klimaat.

Hieronder een gedetailleerde beschrijving van de berekeningen:

1. CO₂-uitstoot (uitgedrukt in CO₂-eq) per soort ingrediënt:

De klimaatimpact van verschillende ingrediënten is berekend op basis van hun CO₂-equivalenten (CO₂-eq). Knight maakt hierbij gebruik van het onderzoek van Poore en Nemecek (2018): Reducing food’s environmental impacts through producers and consumers, Supplementary materials. Dit onderzoek, gepubliceerd in Science, gebruikt een uitgebreide levenscyclusanalyse (LCA) om de impact op klimaatverandering te meten gedurende de levenscyclus van een product.

Bij deze LCA wordt rekening gehouden met:

• Landgebruik: Het effect van landbouwgrond op klimaatverandering.
• Diervoederproductie: De CO₂-uitstoot door de productie van voer voor dieren.
• Boerderijactiviteiten: Inclusief het gebruik van machines, zoals tractoren.
• Verwerking: De energie en middelen die nodig zijn voor het verwerken van producten.
• Transport: Vervoer van grondstoffen en eindproducten.
• Verpakking: De impact van verpakkingsmaterialen.
• Detailhandel: De uitstoot door distributie en verkoop van de producten.

Onderstaande tabellen tonen de resultaten van deze LCA voor plantaardige producten en dierlijke producten (in kg CO₂-eq).

2. Gemiddelde samenstelling van voeding:

Om de gemiddelde milieu-impact te berekenen van een plantaardig dieet versus een dieet met dierlijke ingrediënten, hebben de onderzoekers gekeken naar de hoeveelheden geproduceerd voedsel. Onderstaande tabellen tonen de gemiddelde samenstelling van plantaardige en dierlijke diëten (in tonnen en aandeel in procenten).

Hieronder in de tabel dezelfde gegevens van dierlijke producten.

3. De gemiddelde impact op klimaatopwarming van dierlijke en plantaardige ingrediënten

Met de gemiddelde impact van de ingrediënten en het aandeel daarvan kan een gewogen gemiddelde worden berekend. Voor plantaardige ingrediënten bedraagt de impact 1,25 kg CO₂-eq, terwijl deze voor dierlijke ingrediënten 12,3 kg CO₂-eq bedraagt.

Om plantaardige voeding en voeding met dierlijke ingrediënten te vergelijken, is het belangrijk het gemiddelde aandeel van dierlijke en plantaardige ingrediënten in de voeding te kennen.

4. De gemiddelde samenstelling van voeding

Uit het boek Dog.Eat.Plant. blijkt dat het gemiddelde droogvoer voor honden bestaat uit 35% dierlijke ingrediënten en 65% plantaardige ingrediënten. Plantaardige voeding bestaat uiteraard volledig uit plantaardige ingrediënten (100%).

Voor katten is het aandeel dierlijke ingrediënten iets hoger, tussen 30% en 50%. Voor berekeningen is uitgegaan van een gemiddelde van 40% dierlijke ingrediënten.

Bij natvoer, dat doorgaans meer vocht bevat, ligt het aandeel dierlijke ingrediënten hoger: tussen 40% en 75%. Voor berekeningen is een gemiddelde van 58% dierlijke ingrediënten gehanteerd.Voor natvoer is er geen onderscheid gemaakt tussen voer voor honden en katten.

5. Vochtgehalte in voeding

Het vochtgehalte verschilt sterk tussen producten. Bij de productie van droogvoer verdwijnt een groot deel van het vocht tijdens het verhitten, waardoor de gemiddelde brok een vochtgehalte heeft van 11%. Bij vers vlees is het vochtgehalte bij slachten echter rond de 70%.Voor plantaardige ingrediënten kan het vochtgehalte aardig variëren. Per product is het vochtgehalte bepaald en is een gewogen gemiddelde berekend van 57% vocht.

Vlees bevat dus veel vocht. Als in hondenbrokken 35% vleesingrediënten zitten, dan is daar dus veel meer vlees voor nodig geweest dan het gewicht dat in de brokken aanwezig is. Om te weten hoeveel vlees er nodig is geweest, zul je terug moeten rekenen. Voor een zak van 10 kilo brokken, is maar liefst 10,6 kilo vlees nodig geweest.

Voorbeeldberekening:

Voor een zak hondenbrokken van 10 kilo, waarin 35% vlees verwerkt zit, is dus 3,5 kilo vlees aanwezig, waaruit 61% vocht is gehaald. Van de 70% vocht blijft namelijk 9% achter in de brok.

Er is voor 3,5 kilo vlees met 9% vocht 10,6 kilo vlees nodig geweest dat 70% vocht bevatte:

70% van 10,6 kilo vlees bestaat uit 7,4 kilo vocht en 3,2 kilo droge stof.
9% van 3,5 kilo is 0,3 kilo vocht en ook 3,2 kilo droge stof.

Er was dus maar liefst 10,6 kilo dierlijke producten nodig voor een zak hondenvoer van 10 kilo met slechts 35% vlees! (bron: Dog.Eat.Plant.)

6. Berekening van de impact op klimaatverandering

Nu we weten wat het vochtgehalte is in de verschillende producten, wat het aandeel dierlijke en plantaardige ingrediënten is en wat de gemiddelde impact op klimaatverandering is van dierlijke en plantaardige ingrediënten, kan de impact per kilo berekend worden.

Berekening voor voer met dierlijke ingrediënten

De berekening bestaat uit twee delen:

1. Van de dierlijke ingrediënten
2. Van de plantaardige ingrediënten

1. Berekening van de impact op klimaatverandering van de dierlijke ingrediënten

Voor de gemiddelde hondenbrokken met dierlijke ingrediënten kan dan de volgende berekening gemaakt worden:

Het vlees in dierlijke voeding had een vochtgehalte van 70%. Het droge stof gehalte van vlees is dan dus 100% – 70% = 30%.

De brokken hebben een vochtgehalte van 9%. Het droge stof gehalte is dan dus 91%. Er is dus meer dan 3x zo veel aan dierlijke ingrediënten nodig (91% : 30% = 3,03).

Het percentage dierlijke ingrediënten in hondenbrokken is 35%. Voor een kilo hondenvoer heb je dus 0,35 kilo x 3,03 = 1,06 kilo vlees nodig.

De impact van 1 kilo vlees is 12,3 kg CO₂-eq. Voor 1,06 kilo is de impact dus 1,06 x 12,3 = 13,1 kg CO₂-eq.

2. Berekening van de impact op klimaatverandering van de plantaardige ingrediënten

Voor de 65% plantaardige ingrediënten kun je dezelfde berekening maken: 100% – 57% = 43% droge stof.

Er is dus 91% : 43% = 2,11x zoveel plantaardige ingrediënten nodig. Voor 1 kg hondenbrokken heb je dan 0,65 kilo x 2,11 = 1,37 kilo groente/fruit nodig.

De impact van 1 kilo plantaardige producten is 1,25 kg CO₂-eq. Voor 1,37 kilo is de impact dus 1,37 x 1,25 = 1,71 kg CO₂-eq.

Impact op klimaatverandering van de dierlijke plus de plantaardige ingrediënten

De totale impact van een kilo hondenbrokken met 35% vlees en 65% plantaardige ingrediënten is dan dus 13,1 + 1,71 = 14,8 kg CO₂-eq.

Berekening voor voer met plantaardige ingrediënten

Dezelfde rekensom kun je maken voor een hondenbrok met alleen plantaardige ingrediënten. Hiervoor hoef je uiteraard alleen de hoeveelheid van het plantaardige deel te berekenen

Voor de 100% plantaardige ingrediënten kun je dezelfde berekening maken: we zagen hiervoor al dat er 2,11x zoveel plantaardige ingrediënten nodig voor zijn. Voor 1 kg hondenbrokken heb je 2,11 kilo groente/fruit nodig.

De impact van 1 kilo plantaardige producten is 1,25 kg CO₂-eq. Voor 2,11 kilo is de impact dus 2,11 x 1,25 = 2,6 kg CO₂-eq.

Berekening van het verschil tussen voer met dierlijke ingrediënten en plantaardige ingrediënten

Het verschil tussen een gemiddelde hondenbrok met dierlijke ingrediënten en een hondenbrok met plantaardige ingrediënten is per kilo daarom 14,8 – 2,6 = 12,2 kg CO₂-eq. Door te kiezen voor een plantaardige hondenbrok in plaats van een hondenbrok met dierlijke ingrediënten, bespaar je dus voor elke kilo 12,2 kg CO₂-eq.

Om de impact van CO₂-equivalenten (CO₂-eq) beter te begrijpen, kan dit worden vergeleken met de uitstoot van een personenauto. Een auto stoot gemiddeld 0,149 kg CO₂ uit per gereden kilometer (Bron: Milieu Centraal).

De 12,2 kg CO₂-eq die wordt bespaard door te kiezen voor een kilo plantaardige hondenbrokken in plaats van hondenbrokken met dierlijke ingrediënten, komt overeen met een auto die een afstand van:
12,2 kg CO₂-eq ÷ 0,149 kg CO₂ per km ≈ 82 kilometer aflegt.

Met andere woorden: door één kilo plantaardige hondenbrokken te kiezen, wordt evenveel CO₂ bespaard als de uitstoot van een autorit van 82 kilometer.

De onderstaande tabel bevat de belangrijkste resultaten van de berekeningen, gebaseerd op de uitgangspunten die hierboven zijn toegelicht. Deze resultaten zijn toegepast op alle producten van VegaVriend.

Heb je nog vragen of wil je meer weten over onze berekeningen? Neem gerust contact met ons op! We staan altijd klaar om je te helpen. Je kunt ons bereiken via onze contactpagina.