Auteur: Claire Lucie 

Je hebt ongetwijfeld gehoord van tandsteen, deze verkleurende en schadelijke ophoping op de tanden van je hond. Tandsteen begint als tandplak, een substantie die zich ophoopt en zich verder ontwikkelt tot meer tandheelkundige en algemene gezondheidsproblemen. Dit vermijdbare probleem heeft verrassende oorzaken, maar gelukkig ook een paar eenvoudige manieren om het te voorkomen.

Tandsteen en tandplak worden vaak met elkaar verward, maar hoewel deze twee termen met elkaar verbonden zijn, zijn het twee verschillende dingen.

Tandplak is een kleverige witte substantie die zich na verloop van tijd rond het tandvlees en het oppervlak van de tanden ophoopt. Zonder het te verwijderen, bouwt tandplak zich op en kan het leiden tot tandbederf, tandvleesziekten en (jawel) tandsteen.

Tandsteen is dus het resultaat van overtollige tandplak die mineraliseert en hard wordt.

Kauwen
Één van de belangrijkste (maar te weinig besproken) redenen waarom tandsteen zich vormt op de tanden van een hond, is het gebrek aan natuurlijke wrijving van vast voedsel tegen de tanden. Thuis voeren we onze viervoeters meestal voorgekookt of speciaal hondenvoer met een te zachte structuur. Maar kauwen is essentieel voor honden, niet alleen voor hun tanden en mondgezondheid, maar ook voor gezonde cognitieve functies.

Streptococcus
De hoofdoorzaak dat tandsteen zich kan ontwikkelen is Streptococcus, een groep bacteriën die van nature aanwezig is in het orale microbioom van je hond.

De meeste Streptococcus-bacteriën zijn onschadelijk of nuttig!

Maar.. sommige Streptococcus-bacteriën zijn echter wel schadelijk. Een specifieke bacterie van de streptococcus-soort heeft het vermogen om biofilm te vormen. Oftewel, tandsteen. De streptococcus wordt daarom beschouwd als de belangrijkste bacterie bij het ontstaan van tandsteen. Deze schadelijke Streptococcus-bacteriën kunnen groeien als gevolg van externe factoren. En die factor is in de meeste gevallen een ongeschikt dieet. Deze bacteriën zijn namelijk bijna volledig afhankelijk van geraffineerde koolhydraten.

Bewerkte voeding
Een hoge en frequente inname van ultra bewerkte voedingsmiddelen wordt dus sterk geassocieerd met de ontwikkeling van tandplak, tandsteen en tandheelkundige ziekten bij honden.

Volgens wetenschappelijke gegevens, waaronder deze studie, blijkt:

“Het dieet heeft een bepalende factor in hoe het tandvleesweefsel reageert op de ophoping van tandplak. De huidige westerse dieetomstandigheden lijken een diepgaand pro-inflammatoir effect te hebben op de parodontale weefsels, terwijl volkoren diëten met veel vezels en micronutriënten, evenals omega-3-vetzuren, worden geassocieerd met een lager niveau van ontsteking in het parodontium.”

De mond van je hond wordt bewoond door een divers spectrum van microbiële soorten die met elkaar en met hun gastheer interageren via complexe paden, wat resulteert in een harmonieuze co-existentie, eubiose genoemd. Deze gemeenschap van microbe soorten wordt het orale microbioom genoemd. Eubiose is de natuurlijke staat van het orale microbioom van je hond, waarin zowel nuttige als schadelijke bacteriën, schimmels, virussen, archaea en eukaryotische organismen naast elkaar bestaan, wat resulteert in een balans.

Deze balans van nuttige en schadelijke bacteriën is cruciaal voor de gezondheid van de tanden, het tandvlees en de orale weefsels van je hond. Het dient om de mond, tanden, tandvlees en weefsels van je hond gezond te houden. Externe factoren zoals bewerkte voedingsmiddelen of een onaangepast dieet, bepaalde medicijnen (vooral antibiotica en ontstekingsremmende middelen), stress en anesthesie kunnen echter structurele schade aan de microbiom samenstelling veroorzaken. Wat resulteert in een overgroei van schadelijke bacteriën in vergelijking met gezonde bacteriën, een aandoening die bekend staat als dysbiose.

Elke specifieke regio van het lichaam van je hond heeft zijn eigen microbioom, waaronder het huidmicrobioom, het darmmicrobioom, het genitale microbioom en het orale microbioom. Elk van deze microbiomen is sterk met elkaar verbonden en werkt in harmonie met elkaar. Als gevolg hiervan, wanneer een van de microbiomen van je hond in dysbiose is, worden alle andere microbiomen van je hond negatief beïnvloed, wat een globaal negatief effect heeft op de algehele gezondheid van je hond en de weg opent voor ziekten.

Bijvoorbeeld, het microbioom van de mondholte is degene die de longmicrobiota van de hond het meest beïnvloedt, en daarom is het orale microbioom sterk gerelateerd aan het pulmonale microbioom, wat op zijn beurt invloed heeft op het darmmicrobioom.

“Dysbiose van de orale microbiota kan worden waargenomen bij de meeste orale ziekten (bijv. parodontitis).”

source: national library of medicine

Naast de effecten van het orale microbioom op de mond- en tandgezondheid, hebben talrijke studies ontdekt dat een onevenwicht, of dysbiose, van het orale microbioom bijdraagt aan de ontwikkeling van kanker, met name pancreaskanker.

Volgens het Journal of the National Cancer Institute is dysbiose van het orale microbioom geassocieerd met het risico op longkanker; enkele van die bevindingen zijn hier en hier te vinden.

De verspreiding van schadelijke orale bacteriën door het lichaam van de hond is in verband gebracht met verschillende systemische aandoeningen, waaronder diabetes, epilepsie, beroerte en hartziekten.

Het orale microbioom speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling van artritis bij zowel honden als mensen (het proces van artritisontwikkeling bij honden is identiek aan dat bij mensen).

Studies bij dieren en mensen hebben aangetoond dat orale bacteriën zich naar de darm kunnen verplaatsen en het microbioom en de immuunafweer kunnen veranderen. Een voorbeeld is P. gingivalis, een schadelijke bacterie die aanwezig is in de mondholte van je hond. Studies tonen aan dat P. gingivalis het darmmicrobioom kan beïnvloeden, wat leidt tot dysbiose.

Een groot deel van de ziekten bij honden wordt geassocieerd met een dysbiose van het darmmicrobioom (in correlatie met andere microbiomen), waaronder obesitas, diabetes, hart- en vaatziekten, kanker, ontstekingsgerelateerde ziekten, gastro-intestinale aandoeningen, allergieën, artritis, depressie, angst en leverziekten.

Gezien het wetenschappelijk bewijs lijkt tandsteen ontegenzeggelijk niet “gewoon iets op de tanden” te zijn, maar eerder een zichtbaar teken van veel grotere gezondheidsproblemen.

De dagelijkse wortel: de meest effectieve methode om tandsteen te voorkomen, is je hond dagelijks een wortel te geven en hem te laten kauwen. Als je hond niet van wortelen houdt, overweeg dan een andere groente met een harde textuur, zoals een broccoli stam.

Als je je hond een bewerkt dieet geeft, zorg er dan voor dat je ook dagelijks verse groenten, fruit en peulvruchten toevoegt om een divers en gezond darm- en oraal microbioom te behouden.

Zorg ervoor dat het dieet van je hond prebiotica uit verse ingrediënten bevat, zoals bladgroenten, banaan, ongeraffineerde volle granen, kool, gemalen amandelen, peulvruchten, haver en appels. Deze prebiotische voedingsmiddelen zijn de favoriete voedingsmiddelen van de gezonde bacteriën in het darmmicrobioom van je hond.

Als je hond een operatie heeft ondergaan of medicatie heeft gekregen, vooral antibiotica of ontstekingsremmende medicijnen, is het cruciaal om hen te helpen hun darm- en oraal microbioom te herstellen om de ophoping van tandplak en de ontwikkeling van tandsteen te voorkomen.

• • Zorg ervoor dat je hond dagelijks een hoge kwaliteit, plantaardige probiotica krijgt om de kwaliteit en kwantiteit van de nuttige bacteriën in hun orale microbioom te ondersteunen en te verbeteren.

• • Probiotica spelen een belangrijke rol bij het handhaven en verbeteren van de algehele mondgezondheid van je hond.

• • Reguliere probiotica bevatten dierlijke eiwitten, die, wanneer ingenomen, zelfs af en toe, micro-ontstekingen door de organen en weefsels van je hond veroorzaken. Dat kan uiteindelijk ook verdere schade aan het darm- en oraal microbioom van je hond veroorzaken.
  • Zorg er dus voor dat het dieet van je hond prebiotica uit verse ingrediënten bevat, zoals bladgroenten, bananen, ongeraffineerde volle granen, kool, gemalen amandelen, peulvruchten, haver en appels. Deze prebiotische voedingsmiddelen zijn de favoriete voedingsmiddelen van de gezonde bacteriën in het darmmicrobioom van je hond.

Tanden poetsen
Hoewel het poetsen van de tanden van je hond geen kwaad kan, is het een arbeidsintensief en tijdrovend proces. Tandenpoetsen zal tijdelijk schadelijke bacteriën van de tanden van je hond verwijderen, maar het zal geen effect hebben op de onderliggende oorzaak: een overgroei van schadelijke bacteriën in het orale microbioom van je hond. Zolang dit probleem niet wordt aangepakt, zal tandplak zich blijven ontwikkelen, met een hoog risico op tandsteenvorming.

Kauw- en dentalsticks
Wees ook voorzichtig bij het gebruik van kauwsticks, omdat ze vaak hoge niveaus van natrium, schadelijke additieven en conserveermiddelen bevatten.

Laten verwijderen onder narcose
Het is heel belangrijk om voorzichtig te zijn en je eigen onderzoek te doen voordat je besluit je hond onder algemene anesthesie te laten plaatsen voor het verwijderen van tandsteen om twee hoofdredenen:

Hoewel de nieren van de hond en de mens kleine structurele verschillen hebben, functioneren beide op dezelfde manier en onderzoekers hebben ontdekt dat nierbeschadigingen bij honden vergelijkbaar zijn met nierbeschadigingen bij mensen. En waarom is dit belangrijk? Een verband tussen acute nierbeschadiging en algemene anesthesie is goed gedocumenteerd, en de toediening van algemene anesthesie kan een vermindering van de nierdoorbloeding induceren, die tijdens anesthesie met 38 tot 50 procent afneemt, wat vaak leidt tot permanente nierschade

Wetenschappelijk onderzoek heeft herhaaldelijk aangetoond dat anesthesie, zelfs over een relatief korte periode, ongunstige veranderingen in het darmmicrobioom veroorzaakt, wat resulteert in een schadelijk effect op het darmmicrobioom van je hond, en de weg vrijmaakt voor daaropvolgende ziekten.

Interessante bevinden over dit onderwerp zijn gepubliceerd in the Journal of Anesthesiology.

Bij tandsteen is preventie de sleutel! En je kunt nooit te vroeg beginnen.

Claire Lucie Sonck
The science of plant-based nutrition for dogs
Certified, CMA-registered canine nutritionist;
Oprichter The Vegan Dog Coach;
Instagram : @thevegandogcoach
Contact : [email protected]

Claire Lucie is een UK gecertificeerde voedingscoach voor honden, oprichter van The Vegan Dog Coach en lid van de prestigieuze Complementary Medical Association. Haar missie is om de gezondheid en levensduur van 100 miljoen honden wereldwijd te verbeteren door een plantaardig dieet te promoten, gebaseerd op de nieuwste inzichten in voeding en hondengezondheid. De afgelopen twee jaar heeft zij haar leven gewijd aan het bestuderen van meer dan 250 wetenschappelijke studies over de invloed van voeding op de gezondheid en levensduur van honden!Bezoek www.thevegandogcoach.com voor gratis (wetenschappenlijke) informatie, consultatie, professionele tips voor vegan hondenvoeding, inspirerende verhalen van dierenartsen en gratis recepten.

Disclaimer

Dit materiaal is uitsluitend bedoeld voor educatieve doeleinden. Geen enkele informatie in dit artikel, ongeacht de datum, mag ooit worden gebruikt als vervanging voor direct veterinair advies van je dierenarts of een andere gekwalificeerde honden gezondheidsprofessional.

The Vegan Dog Coach, Claire Lucie Sonck, VegaVriend, en hun respectieve medewerkers kunnen niet aansprakelijk worden gesteld voor eventuele schade die voortvloeit uit het gebruik van informatie in dit artikel.